The journey of น้ำพริกจากบ้านนาสู่มหานคร

ถ้าเอาน้ำพริกเป็นตัวกำหนดการเดินทาง เราคงได้ไปเที่ยวในชุมชนได้เป็น 100 แห่ง

เพราะไม่ว่าจะเดินไปภาคไหนของเมืองไทย เราก็จะเจอกับเมนูพื้นบ้านอย่างน้ำพริก ต่างถิ่นก็ต่างสูตร เพราะอิงกับวัตถุดิบในท้องถิ่นเป็นหลัก รวม ๆ แล้ว ทั่วเมืองไทย น่าจะมีสูตรน้ำพริกอยู่มากกว่า 100 ตำรับเลยก็ว่าได้

ล่าสุดมีแนวคิดใหม่ของการกินน้ำพริก จากแนวคิดสร้างสรรค์จากกรมส่งเสริมวัฒนธรรม  ภายใต้โครงการ “The journey of  น้ำพริกจากบ้านนาสู่มหานคร” ล่าสุดได้มีการจัดงานเปิดตัวเมนูอาหารที่สร้างสรรค์จากน้ำพริกสูตรเด็ดจากทั่วประเทศ ด้วยฝีมือเชฟร้านอาหารดังจำนวน 20 ร้านทั่วกรุงเทพฯ พร้อมแล้วให้นักชิมตามไปพิสูจน์ความอร่อย

นายชาย นครชัย อธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม เปิดเผยว่า “น้ำพริกเป็นภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่ตกทอดตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา จุดเด่นไม่เพียงรสจัดถูกปากคนไทย แต่ยังปรุงง่าย และนำพืชพรรณธัญญาหารในท้องถิ่นมาปรุงร่วมด้วยไม่จำกัด ด้วยเหตุนี้ในแต่ละชุมชนจึงมีสูตรน้ำพริกเฉพาะของตัวเองสืบทอดตามบริบทของแต่ละพื้นที่ สะท้อนให้เห็นถึงความหลากหลายและอุดมสมบูรณ์ กรมส่งเสริมวัฒนธรรมได้ขึ้นทะเบียนน้ำพริกและปลาร้าเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ ตั้งแต่ปี 2555 ในปี 2565 จึงเป็นวาระครบ 10 ปี

โครงการ The journey of น้ำพริกจากบ้านนาสู่มหานคร เป็นการร่วมงานกับภาคเอกชน Find Food Marketplace คัดสรรน้ำพริกท้องถิ่นจากชุมชนต่าง ๆ กว่า 40 แห่งทั่วประเทศ ผ่านการคัดเลือก โดยคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิให้เหลือเพียง 20 ตำรับที่โดดเด่น จากนั้นนำมาให้เชฟจากร้านอาหารชื่อดังในกรุงเทพมหานครออกแบบสร้างสรรค์เมนูอาหารใหม่   เพื่อดึงดูดความสนใจของนักกินยุคใหม่ในเมือง ให้ได้ลองกิน ได้ทำความรู้จักกับเรื่องราวของน้ำพริกจากบ้านนาซึ่งเป็นมรดกภูมิปัญญาของชุมชน ที่คนรุ่นใหม่ในเมืองอาจจะเพิ่งเคยได้ยิน

โครงการนี้เป็นการต่อยอดภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมให้เกิดเป็นคุณค่าใหม่ที่ร่วมสมัยให้คนทุกเจเนอเรชันได้เห็นคุณค่า หากน้ำพริกจากบ้านนาได้เป็นที่รู้จักของคนเมือง ชุมชนจะเกิดความภาคภูมิใจที่ได้เป็นผู้ครอบครองสูตรน้ำพริก อันเกิดจากภูมิปัญญาของบรรพบุรุษและเต็มใจที่จะรักษาและสืบสานมรดกทางวัฒนธรรมนี้ให้คงอยู่กับชุมชนตลอดไป”

สำหรับ 20 เมนู ที่เชฟสร้างสรรค์ขึ้นจากน้ำพริกต่าง ๆ ประกอบด้วย

1.ไข่ม้วนล่องใต้ โดย ร้านอรรถรส สร้างสรรค์จากน้ำพริกชุบไข่ปูย่าง ชุมชนคลองกำ จ. กระบี่

จากน้ำพริกชุบไข่ปูย่าง ชุมชนคลองกำ จ.กระบี่ รังสรรค์มาเป็น “ไข่ม้วนล่องใต้” ไอเดียจากข้าวห่อญี่ปุ่น ที่ประยุกต์กัยสไตล์ไทย ด้วยไข่ม้วนสอดไส้อัดแน่น ได้รสชาติจากน้ำพริกไข่ปูเต็มคำ

น้ำพริกไข่ปูย่าง ทำมาจากไข่ปู นำไปโขลกรวมกับสมุนไพร ไม่ว่าจะเป็นหอมแดง พริกสด และนำไปย่างในกะลาจนหอมได้รสชาติ

2. เปาะเปี๊ยะน้ำพริก โดย ร้านท่าอรุณ สร้างสรรค์จากน้ำพริกปลาร้าคั่ว ท่องเที่ยววิถีชุมชนปะโค จ. หนองคาย

แผ่นแป้งที่บางกรอบ ห่อด้วยไส้ปลาร้าคั่วรสชาติจัดจ้าน นำมาผัดจนหอม ทอดจนเหลืองทอง เกิดเป็นรสชาติใหม่ที่กรอบอรอ่ย

น้ำพริกปลาร้าคั่ว ปลาร้าทำจากปลานิลคุณภาพดี คลุกเคล้ากับสมุนไพร ข่าแก่สด และปรุงรสพริก หอมเจียว กระเทียมเจียว เพิ่มความจัดจ้านจนได้ปลาร้าคั่วที่หอมอร่อย

3.น้ำพริกหลน โดย ร้าน ณ บวร สร้างสรรค์จากน้ำพริกกุ้งจ่อมสมุนไพร จากบ้านโคกเมือง อ. ประโคนชัย จ. บุรีรัมย์

“หลน” ที่โดดเด่นด้วยความหอมของกุ้งจ่อมภูเขาไฟที่มีรสชาติเป็นเอกลักษณ์ เพิ่มมิติของรสจนกลมกล่อมลงตัว กินคู่ผักสด และขมิ้นขาว

น้ำพริกกุ้งจ่อมสมุนไพร กุ้งฝอยของอร่อย อ.ประโคนชัย กับสมุนไพรท้องถิ่น ผัดจนเป็นเนื้อเดียวกัน จนหอมและมีสีเหลืองทอง ปรุงรสอย่างกลมกล่อม กินได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่

4.น้ำพริกกุ้งอ่อง ผักลวก โดย ร้านกำกิ๋นสุก สร้างสรรค์จากน้ำพริกกุ้ง ชุมชนบ้านน้ำเชี่ยว จ. ตราด

น้ำพริกกุ้ง นำมาเติมเต็มรสชาติของน้ำพริกอ่อง อาหารเหนือ เกิดความแปลกใหม่ ทั้งรสสัมผัสและรสชาติ

น้ำพริกกุ้ง ทำมาจากกุ้งแห้ง วัตถุดิบหลักของชุมชนบ้านน้ำเชี่ยว สด สะอาด ปลอดภัย ไร้สารกันบูด นำมาคั่วไล่ความชื้นจนหอมแล้วพักไว้ ปรุงน้ำมะขามเปียกและน้ำตาลจนกลมกล่อม แล้วผัดให้แห้ง

5.น้ำพริกไข่เค็มกุ้งสด โดย ร้าน The Local by Oam Thong Thai Cuisine สร้างสรรค์จากน้ำพริกสะดุ้ง ชุมชนบ้านเขาพระ จ. สุพรรณบุรี

รังสรรค์เมนูใหม่ ผ่านการตีความน้ำพริกสะดุ้งในรูปแบบใหม่ ชูรสชาติความมันผ่านไข่เค็มและกุ้งสด เพิ่มความแซ่บและกลิ่นหอมด้วยสมุนไพรที่อัดแน่น

น้ำพริกสะดุ้ง ทำจากสมุนไพรพื้นถิ่น พริกแห้ง น้ำตาลทราย กะปิ น้ำปลา เคี่ยวจนหอม ปรุงรสจนกลมกล่อม ใครได้ชิมจะต้องเอ่ยปากสะดุ้งกับรสชาติอันเป็นเอกลักษณ์

6.น้ำพริกหัวกระทือคั่วปลาแซลมอนทรงเครื่อง โดย ร้านยามเย็น สร้างสรรค์จากตำรับน้ำพริกหัวทือ ชุมชนท่องเที่ยวบ้านบางเทา จ. นครศรีธรรมราช

รสชาติอันเป็นเอกลักษณ์ของหัวกระทือที่มีลักษณะคล้ายข่า นำมายกระดับ ด้วยการคลุกกับปลาแซลมอน กินแนวกับเต้าหู้หวานปรุงรส

น้ำพริกหัวทือ (ภาคใต้จะเรียกหัวกระทือสั้น ๆ ว่า หัวทือ) กระทือเป็นสมุนไพรช่วยให้เจริญอาหาร ขับลม และบำรุงเลือด นำมาย่างพร้อมกะปิพอหอม โขลกหยาบใส่กุ้งหรือปลาย่างเพิ่มความอร่อย คั่วจนแห่ง เก็บไว้กินได้ทุกเวลา

7.พล่าเนื้อน่องลายน้ำพริกไปนา โดย ร้านไทยนิยม สร้างสรรค์จากน้ำพริกไปนา จากบ้านแหลมสุพรรณ จ. สุพรรณบุรี

เนื้อน่องลายสัมผัสนุ่ม มาเจอกับสมุนไพรพล่าอัดแน่น รสจัดจ้านของน้ำยำสูตรไทยนิยม ปรุงเพิ่มด้วยน้ำพริกไปนา เสริมทัพความจี๊ดถึงใจ

น้ำพริกไปนา จากกะปิกุ้งนาบางปลาม้าอันเป็นเอกลักษณ์ ผสมผสานกับพริก หัวหอม สมุนไพร ปรุงรสจนกลมกล่อมจัดจ้าน พกไปนา กินกับอะไรก็อร่อย

8.Sandwich Sushi โดย ร้าน Honmono Sushi สร้างสรรค์จากน้ำพริกปลาป่นไทท่าวัดเหนือ ชุมชนบ้านท่าวัดเหนือ จ. สกลนคร

พารสชาติไทยเข้ากับเมนูญี่ปุ่นได้อย่างลงตัว กับแซนด์วิชซูชิจากวัตถุดิบพรีเมียม เติมรสชาติจัดจ้านจากน้ำพริกปลาป่นให้ทั้งรสชาติที่ดีและรสสัมผัสที่แตกต่าง กลมกล่อม จัดจ้าน

น้ำพริกปลาป่นไทท่าวัดเหนือ ปลาแห้งที่ทอดจนกรอบ พร้อมด้วยสมุนไพร หอมแดง ข่า ตะไคร้ ใบมะกรูด คลุกเคล้าให้เข้ากัน อบเพื่อถนอมอาหาร ได้รสชาติจัดจ้าน พร้อมประโยชน์เต็มคำ

9.บั๋นหมี่ทอดมันปลาน้ำพริกมันปู โดย ร้าน Masion Saigon สร้างสรรค์จากน้ำพริกมันปูม้าจากอ่าวทองคำ กลุ่มอนุรักษ์ป่าชายเลนบ้านแหลมโฮมสเตย์ จ. นครศรีธรรมราช

บั๋นหมี่ หรือแซนด์วิชเวียดนามมิกซ์กับความเข้มข้นของน้ำพริกมันปูม้า ที่มาคู่กับทอดมันปลาแบบฉบับเวียดนาม (ใช้ทอดมันปลาแทนที่หมูแดง)

น้ำพริกมันปูม้า ปูม้าตัวโต ไข่แน่น จากอ่าวทองคำ ปรุงรสแต่ยังคงไว้ซึ่งรสชาติอันเป็นเอกลักษณ์ หอม หวาน มัน จากมันปู

10.ฮกเกี้ยนลงเรือ โดย ร้านอบอวล สร้างสรรค์จากน้ำพริกลงเรือ ชุมชนบ้านท่ามะปรางค์-คลองเพล จ. นครราชสีมา

หมี่ฮกเกี้ยนที่ขึ้นชื่อ ผัดกับน้ำพริกลงเรือที่กลมกล่อม สามรส ผสานรสชาติไทยจีนอย่างลงตัว

เอกลักษณ์ที่นำกะปิไปเผาไฟจนหอม โขลกกระเทียม พริกขี้หนูสวน เนื้อมะดันและเนื้อมะอึก นำไปผัดจนหอม ปรุงรส เปรี้ยว เค็ม เผ็ด หวาน อย่างกลมกล่อม

11.Risotto Ta-ton-yeon น้ำพริกคั่วทราย ป้าแหลง โดย ร้าน Le Khwam Luck Café สร้างสรรค์จาก น้ำพริกคั่วทราย วิสาหกิจชุมชนกลุ่มอาหารพื้นบ้านชนเผ่าอำเภอปาย จ. แม่ฮ่องสอน

ข้าวรีซอตโตที่ผัดจนสุกพอดี นำมาคลุกเคล้ากับซอสน้ำพริกคั่วทราย เสิร์ฟพร้อมกุ้งสดแน่นตัวโต อร่อย กลอมกล่อม จัดจ้าน พาราชาติไทยไปสู่สากลได้อย่างลงตัว

น้ำพริกคั่วทราย ชูรสชาติโดดเด่นจากสมุนไพรท้องถิ่นปลอดสาร เข้มข้น จัดจ้าน ต้นตำรับไทยใหญ่ รสสัมผัสกรุบกรอบจากถั่วอบกรอบปรุงรส

12.สปาเก็ตตี้ตาแดงมาทุ่ง โดย ร้านสปาเก็ตตี้เฮ้าส์ ประชาชื่น สร้างสรรค์จากน้ำพริกตาแดงมาทุ่ง ชุมชนบ้านทุ่งศรี จ. แพร่

ความเด็ดจัดจ้านของน้ำพริกตาแดง คลุกเคล้ากับเส้นสปาเก็ตตี เสิร์ฟคู่ไส้อั่ว แคบหมู ผักสด

พริกตาแดงมาทุ่ง วัตถุดิบจากชุมชน สด สะอาด ปลอดภัย ปรุงรสน้ำพริกให้จัดจ้านด้วยพริกชี้ฟ้า หอมแดง กระเทียม เนื้อปลาอบแห้ง

13.กระท้อนทรงเครื่อง โดย ร้านแสนสำราญที่แสนแสบ สร้างสรรค์จากน้ำพริกชุบอานานัส ชุมชนบ้านบางโรง จ.ภูเก็ต

จากน้ำพริกที่ทุกคนคิดว่าเป็นได้แค่อาหารคาว สู่เมนูของหวาน ของกินเล่นใหม่ อร่อยกลมกล่อม

น้ำพริกชุบอานานัส  สับปะรดภูเก็ตที่หวานฉ่ำ ชูโรงด้วยกุ้ง และสมุนไพรอย่าง ข่า ตะไคร้ เน้นรสชาติสามรส  ความกลมกล่อมของน้ำพริกที่มีส่วนประกอบจากสับปะรด นำมาเคล้ากับน้ำปลาหวาน มะพร้าวและถั่วคั่ว

14.ข้าวผัดน้ำพริกมะม่วงปลาทอดซอสมะขาม โดย ร้านคนชงคนปรุง สร้างสรรค์จากน้ำพริกมะม่วงเบา ชุมชนโต๊ะลางา จ. ปัตตานีเมนูจากแรงบัลดาลใจน้ำพริกที่กินคู่กับของทอดและผักสด นำข้าวมาผัดกับน้ำพริกจนได้ข้าวผัดรสจัดจ้าน เสิร์ฟกับปลาทอด เพิ่มความสดชื่นด้วยซอสมะขาม

น้ำพริกมะม่วงเบา น้ำพริกท้องถิ่นที่ชูกรสเปรี้ยวจากมะม่วงเบา ปรุงรสจนได้สามรส หอมมะม่วงเบาที่เข้ากับเนื้อปลา

15.ข้าวผัดน้ำพริกกุ้งกั้ง โดย ร้านส่งเสริมโภชนา สร้างสรรค์จากน้ำพริกกั้ง กลุ่มวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวโดยชุมชนตำบลไม้รูด จ. ตราด

ความอร่อยเต็มคำของน้ำรพิกกั้ง นำมาผัดข้าวให้หอมกระทะแบบโบราณสไตล์ต้นตำรับของทางร้าน ปรุงรสให้กลมกล่อม ปิดท้ายด้วยกุ้งทะเลเต็มคำ

ผลผลิตขึ้นชื่ออย่างกั้ง นำมาแปรรูปให้เก็บได้นาน รสชาติเข้มข้น จากกั้งเนื้อแน่น กับพริกกระเทียมที่ผัดกับน้ำมันจนแห้ง หอม อร่อย

16.ข้าวแมวเหมียวคลุกพริกเกลือกุ้งทะเล โดย ร้าน Charm Garden สร้างสรรค์จากน้ำพริกเกลือกุ้งแห้ง วิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวชุมชนตำบลคลองใหญ่ จ. ตราด

“ข้าวแมวเหมียว” เอกลักษณ์คู่ครัว จัดจ้าน ครบรส อัดนานด้วยเครื่องทะเล พร้อมข้าวที่หุงด้วยน้ำมันมะพร้าวให้นุ่มและหอม นำมาผัดกับน้ำพริกจนหอมอร่อยไม่เหมือนใคร

กุ้งแห้งปั่นหยาบกับพริก เกลือ กระเทียม ผัดจนหอมและปรุงรสให้กลมกล่อม กินกับอะไรก็อร่อย

17.ข้าวเหนียวผัดไข่คั่วแจ่วบองคอหมูย่าง โดย ร้านบ้านหญิง สร้างสรรค์จากแจ่วบอง ชุมชนคุณธรรมต้นแบบบ้านท่าเรือ จ. นครพนม

รสชาติโดดเด่นของแจ่วบองที่นิยมกินคู่กับข้าวเหนียว นำมาชูรสใหม่ผ่านคอนเซ็ปต์ “ข้าวเหนียวผัด” เสริมรสชาติด้วยคอหมูย่าง

น้ำพริกแจ่วบอง ปลาร้าที่นำมาคั่วและปรุงรสจนสุกกับสมุนไพรพื้นถิ่น ได้รสชาติแจ่วบองที่เป็นเอกลักษณ์

18.ข้าวผัดน้ำพริกคั่วหมูตะลุยเพลิง โดย ร้านเตี๋ยวเหอะ สร้างสรรค์จากน้ำพริกคั่วหมูแม่ย้ง ชุมชนท่องเที่ยวนวัติวิถีนครชุมจ. กำแพงเพชร

ความหอมจากน้ำพริกคั่วหมูที่ปรุงรสจนลงตัว นำมาผัดคั่วนัวกระทะกับข้าวสวย เสิร์ฟพร้อมหมูคุโรบูตะหรือเนื้อวากิว รสแน่นเต็มคำ

พริกแห้งคั่วจนหอม ผัดกับกะปิ หอมแดง กระเทียมคั่ว และหมูสามชั้นจนเข้ากัน ปรุงรสจนกลมกล่อม กินได้ทั้งครอบครัว

19.สำรับ Set menu โดย ร้านขมิ้น สร้างสรรค์จากน้ำพริกนรกปลาลูกเบร่ ชุมชนบ้านชายคลองปากประ จ. พัทลุง

กับข้าวใต้เข้มข้นต้นตำรับฉบับร้านขมิ้น เผ็ดร้อนคูณสอง เพิ่มน้ำพริกนรกปลาลูกเบร่ อร่อยกลมกล่อม คลุกข้าวสวยร้อน ๆ ได้รสชาติ

น้ำพริกนรกปลาลูกเบร่ เนื้อปลาลูกเบร่ป่น และปลาลูกเบร่อบอรอบ ส่วนผสมหลักที่ทำให้น้ำพริกนี้โดดเด่นทั้

รสชาติที่จัดจ้านและรสสัมผัสจากปลาเฉพาะถิ่นที่หาได้เฉพาะบริเวณคลองปากประเท่านั้น

20.ใบเหลียงต้มกะทิกุ้งสด โดย ร้านอาหารใต้บ้านฉลอง สร้างสรรค์จากน้ำพริกปลาฉิ้งฉ้าง ชุมชนท่องเที่ยวบ้านบางเทา จ. ภูเก็ต

กะทิที่เคี่ยวจนหอม ผสานกับกะปิอันขึ้นชื่อ ปรุงรสจนกลมกล่อม เข้มข้น หวาน มัน นำมาจับคู่กินกับน้ำพริกสามรส ช่วยเพิ่มรสชาติได้ดี

ปลาฉิ้งฉ้าง เอกลักษณ์ของชุมชน นำมาโขลกผสมเครื่องปรุง และสมุนไพรพอหยาบ คงไว้ด้วยเนื้อสัมผัสของปลาฉิ้งฉ้างที่กินกับอะไรก็อร่อย

นักชิมสามารถสัมผัสมิติใหม่ด้านรสชาติและความคิดสร้างสรรค์ได้ โดยจะเลือกไปรับประทานที่ร้านอาหารหรือจะสั่งผ่าน Food Delivery ของแต่ละร้าน  นอกจากนี้หากต้องการลิ้มรสชาติน้ำพริกต้นตำรับ สามารถสั่งได้ที่ Find Food Marketplace – วัตถุดิบต้นทาง ผ่านไลน์ ออฟฟิเชียล แอคเคาท์ @findfood19 ได้ตั้งแต่วันนี้ – 31 สิงหาคม 2565