พอใจ ใน กอไผ่

ธันวาคม 22, 2018

พอใจ ใน กอไผ่

“ซั่วแท้” ในภาษาอีสานแปลว่า “โง่มาก”

ผู้ชายคนหนึ่งได้ยินคำนี้จากปากของคุณพ่อของเขา ในวันที่เขาอยากพลิกชีวิตการทำงานในเมือง ไปเป็นชาวสวน แต่วันนี้เขาก็นำเรื่องนี้มาเล่าให้ทุกคนได้ฟังด้วยอารมณ์ขัน

หากคนเราประสบความสำเร็จในหน้าที่การงาน และสามารถหล่อเลี้ยงอยู่กับมันไปทั้งชีวิตได้สบายๆ เป็นแต่ก่อนก็คงไม่มีใครกล้าทิ้งทุกอย่างไปง่ายๆ โดยเฉพาะการพลิกจากเมืองสู่ป่า จากตึกสู่เรือกสวนไร่นา ที่ไม่เคยคุ้นมาก่อน

“บอย-วิวิช พวงสวัสดิ์” เกิดในครอบครัวข้าราชการ เคยเป็นทั้งอาจารย์ ผู้จัดการฝ่ายผลิตในโรงงาน ผู้จัดการในบริษัทค้าปลีกยักษ์ใหญ่ข้ามชาติ เขาตัดสินใจกลับมาทำสวน ซึ่งในตอนนั้น แทบไม่มีความรู้อะไรเลย จวบจนวันนี้ 6 ปีแล้ว ที่ไร่สุขสวัสดิ์เดินทางมาถึงจุดที่ตอกย้ำแนวคิดที่ว่า

ความสุข ไม่ได้เกิดเพราะเรา รวยหรือจน แต่เกิดจาก “พอใจ” หรือ “ไม่พอใจ” ต่างหาก

หากย้อนไปตั้งแต่ปี 2542 ไร่สุขสวัสดิ์ เริ่มต้นจากชายผู้มีวิสัยทัศน์กว้างไกล “สะท้าน ไชยวงษ์” พ่อตาของคุณบอย อย่าว่าแต่วิชาการด้านการเกษตรเลย คุณพ่อสะท้าน แกอ่านไม่ออก เขียนไม่ได้ มีเพียงความคิดกว้างไกลว่า เมื่อเห็นไผ่ที่ขึ้นอยู่ตามริมห้วย ตามป่าตามเขา เลยลองเอามาปลูกเป็นสวนไผ่ ท่ามกลางเสียงหัวเราะของคนรอบข้าง

จนปี 2552 คุณบอยได้เริ่มเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในการดูแลปรับปรุง มาในปี 2556 คุณบอยได้ทำการศึกษาเกษตรผสมผสานแบบประณีต และเศรษฐกิจพอเพียงของในหลวง รัชกาลที่ 9 จากสวนไผ่เพียงอย่างเดียว มาเป็นการทำเกษตรแบบผสมผสาน

“เกษตรกรไทยโดยทั่วไป นิยมทำเกษตรเชิงเดี่ยว ปลูกข้าวก็ข้าว มะม่วงก็มะม่วง เก็บเกี่ยวได้ตามฤดูกาล ซึ่งไม่ได้หล่อเลี้ยงชีวิตทั้งปี การเกษตรแบบผสมผสาน เป็นการปลูกพืชหลายชนิด เพื่อเก็บเกี่ยวได้ ทั้งรายวัน รายเดือน รายปี สิ่งที่ผมกำหนดไว้ในการจัดการไร่สุขสวัสดิ์คือ อย่างแรกคือ คนต้องได้กิน ถ้ากินไม่ได้ก็เป็นพืชที่หวังผลระยะยาว ต้องกำหนดราคาได้ เป็นผลิตผลที่ได้ราคา และต้องปลูกง่าย”

ผักหวานป่า

ในพื้นที่ของไร่สุขสวัสดิ์ ราว 19 ไร่ มีทั้งไผ่ มัลเบอร์รี่ กล้วย ผักหวานป่า ข้าวฯลฯ เป็นไร่ผสมผสานแบบครบวงจร เพราะมีทั้งการขายผลผลิต แปรรูป ขายต้นพันธุ์ ท่องเที่ยวเชิงเกษตรและการศึกษาดูงาน เป็นไร่แบบ “ซีโร่ เวสต์” (Zero Waste) ทุกอย่างไม่มีคำว่าทิ้ง

“ยกตัวอย่างมัลเบอร์รี่ที่มีอยู่ราว 5 ไร่ ขายทั้งผลสด แปรรูปเป็น น้ำมัลเบอร์รี่ มัลเบอร์รี่แบบเกล็ดหิมะ ใครที่บอกว่าอยากกินมัลเบอร์รี่บ่อยๆ ก็มี มัลเบอร์รี่ผง (Mulberry Powder) ซึ่งเป็นผลงานการวิจัยและพัฒนาโดยมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ส่วนใบผมก็นำมาทำชาใบหม่อน นอกจากนั้นก็ยังขายกิ่งพันธุ์ด้วย”

Meetthinks มีโอกาสเข้ามาท่องเที่ยวที่ไร่สุขสวัสดิ์ และได้พบของดีที่มีชื่อลือเลื่อง เป็น “ไผ่รวกหวานสุขสวัสดิ์” ทั้งสายพันธุ์ “ทับทิมสยาม” และ “ลายเสือ”

ในไร่ที่ดูเหมือนไม่มีอะไร เมื่อเดินลอดผ่านซุ้มมัลเบอร์รี่น่ารักๆ เข้าไปยังป่าไผ่ บรรยากาศภายในร่มรื่นยิ่งนัก วันนี้คุณบอย มาเล่าความพิเศษของไผ่ชนิดนี้ให้ทุกคนฟัง พร้อมท้าให้ชิม ไผ่ลายเสือที่กินสดก็ได้ แต่หากนำไปต้มก็จะได้รสชาติหวานหอม มีเด็กน้อยคนหนึ่งที่เคยมาชิมบอกว่า รสชาติเหมือน “ข้าวโพดต้ม” ใครได้ลองแล้วก็ต่างประหลาดใจ ใช่จริงๆ ด้วย

การเข้ามาเที่ยวไร่สุขสวัสดิ์ นอกจากจะได้แบ่งปันประสบการณ์จากคุณบอยแล้ว หากมาเป็นหมู่คณะ สามารถจัดเมนูพิเศษกินข้าวกลางไร่สไตล์บ้านห้วยเดื่อกันได้เลย เมนูเก๋ไก๋ ก็เรียงรายมาทั้ง “หลามปลา” ซึ่งเป็นการทำให้อาหารสุกด้วยไม้ไผ่ มีปลาและเครื่องสมุนไพรอยู่ด้านใน “หมกหน่อไม้รวกหวาน” รสชาติก็จะกลมกล่อมกว่าหน่อไม้ทั่วไป

ที่สะดุดกับชื่อคือ “ก้อยตามังกร” เห็นแล้วก็จินตนาการตาม จริงๆ มันก็คือหอยนี่เอง และที่แปลกมากคือ “ขนมหน่อไม้” ซึ่งทำมาจากหน่อไม้ แม้ชาวอีสานจะมีหน่อไม้อยู่เกือบทุกเมนูอาหาร แต่ก็ยังไม่เคยเห็นว่าจะทำเป็นของหวานได้สักที ชิมแล้วรสชาติก็คล้ายๆ ขนมกวน และไม่ความรู้สึกว่ากินหน่อไม้อยู่เลย ส่วนมัลเบอร์รี่ก็นำมาทำขนมประเภทเดียวกันได้ แต่ที่ชอบมาก คือ น้ำมัลเบอร์รี่สดๆ และน้ำผลไม้ของทางไร่ โดยเฉพาะ มะนาวน้ำผึ้ง รสชาติจี๊ดใจสุดๆ

สำหรับอีกข้อหนึ่งที่อยู่ในใจของคุณบอย นอกจากหลักการทางการเกษตร การจัดการอย่างเป็นระบบ ความสุขและความพอเพียง ได้กิน ได้แจก ได้ขายแล้ว

การส่งต่อความสุขความพอเพียง ให้ผู้อื่นได้กิน ได้ใช้ ได้ขาย ได้แจก เช่นกัน ก็เป็นหนึ่งในความสุขของเขา ที่นี่จึงเป็นทั้งศูนย์เรียนรู้ด้านการเกษตรรุ่นใหม่ เครือข่ายปราชญ์ชาวบ้าน และศูนย์เกษตรอินทรีย์ ที่เปิดรับให้ทุกคนเข้าชม และแบ่งปันประสบการณ์นี้ไปปรับใช้ให้เหมาะสมกับแนวทางของแต่ละคน

ความสุข มาจากความพอใจ คิดได้แบบนี้แล้ว “ไม่ซั่วเลย”