เรือนจำชั่วคราวเขาระกำ ชอกช้ำแล้วเริ่มต้นใหม่
ในทุกความผิดพลาดย่อมมีบทเรียนแฝงอยู่เสมอ แต่ในความผิดพลาดที่ไม่เท่ากัน ก็มีผลที่แตกต่างกันออกไป หากเป็นความผิดถึงขั้นต้องรับโทษตามกระบวนการยุติธรรม ถือเป็นสิ่งที่ใครก็ไม่อยากให้เกิดขึ้นกับตัวเอง
ในบรรดาผู้กระทำความผิดทั้งหมดจะมีผู้ต้องกลุ่มหนึ่งที่มาจากคดีที่ไม่หนักมาก และเมื่อกฎหมายได้ทำการลงโทษด้วยการจองจำเขาตามระยะเวลาที่กำหนดแล้ว หากพวกเขาปฏิบัติตัวดี ก็จะมีโอกาสได้ฝึกวิชาความรู้ในรูปแบบที่อิสระกว่าผู้ต้องขังโดยทั่วไป เหมือนกับกลุ่ม “ผู้ก้าวพลาด” ทั้ง 185 คน ที่อาศัยอยู่ที่ “เรือนจำชั่วคราวเขาระกำ” พวกเขาเป็นผู้ต้องขังชั้นดีตามเกณฑ์ที่ว่ามา และผ่านเกณฑ์การคัดเลือกมาเพื่ออยู่ในเรือนจำแห่งนี้
ต้องเป็นนักโทษชั้นดีขึ้นไป กระทำความผิดครั้งแรก ต้องโทษจำคุกมาแล้วไม่น้อยกว่า 1 ใน 4 ของกำหนดโทษครั้งสุดท้าย เหลือโทษจำไม่เกิน 5 ปี ทั้งนี้ผู้ต้องขังคดี พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษ จะต้องอยู่ในหลักเกณฑ์พักการลงโทษในเรื่องของปริมาณยาเสพติด และไม่เป็นผู้กระทำความผิดรายสำคัญ ขณะเดียวกันต้องไม่ป่วยด้วยโรคประจำตัว หรือพิการ ที่สำคัญต้องผ่านการจำแนกลักษณะผู้ต้องขัง และการติดตามผลแล้วว่ามีความประพฤติดี ไม่เคยทำความผิดวินัยในเรือนจำ
เพราะเหตุใด เรือนจำชั่วคราวเขาระกำ จึงเป็นดังสถาบันฝึกวิชาชีพยอดฮิตของกลุ่มผู้ต้องขังชั้นดีจากทั่วประเทศ หากมองตามลักษณะกายภาพ ที่นี่ไม่ใช่บ้านใหญ่ในรั้วสูงเหมือนเรือนจำทั่วไป จึงเปิดหูเปิดตาได้อย่างอิสระในขอบเขตที่กำหนด มีอาชีพให้ฝึกหลากหลาย ทั้งด้านการเกษตร ปลูกผัก เลี้ยงสัตว์ งานช่างหลากหลายแขนง มีวิทยากรจากหน่วยงานภายนอกหมุนเวียนมาให้ความรู้ มีเรื่องราวของร้านอาหารและการท่องเที่ยวเป็นสีสัน และกำไรจากรายได้ที่เกิดขึ้นจากการขายสินค้าหรืองานบริการ ก็จะแบ่งให้กับผู้ต้องขังเพื่อทำทุนก่อนออกไปสู่โลกภายนอกอีกครั้ง
“ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงเรือนจำชั่วคราวเขาระกำ” อ.เมือง จ.ตราด ห่างจากตัวเมืองตราดเพียง 10 กว่ากิโลเมตร ด้วยความกว้างขวางประมาณ 1,500 ไร่ พื้นที่แห่งนี้จึงมีความพร้อมในการทำการเกษตรและปรับปรุงเป็นแหล่งท่องเที่ยว เริ่มจากศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง ภายใต้ “โครงการกำลังใจ” โดยสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดีฯ
นอกจากความสวยงามของสถานที่ บริเวณเชิงเขาที่มีอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ มีสวนดอกไม้ที่ปลูกหมุนเวียนทั้งปี ไฮไลท์ตอนนี้อยู่ที่สวนดอกไม้รูปผีเสื้อขนาดใหญ่ อยู่ใกล้กับร้านอาหาร “Inspire Coffee” ให้บริการอาหารและเครื่องดื่ม โดยฝีมือและบริการจากผู้ต้องขัง อาทิ “น้ำลูกหม่อน” ผลผลิตที่ปลูกในพื้นที่ “ก๋วยเตี๋ยวหมูเลียง” จากเชฟมืออาชีพซึ่งเป็นผู้ต้องขัง เป็นต้น
นอกจากมานั่งชมวิวเพลินๆ แล้ว ยังได้เรียนรู้วิถีเกษตรพอเพียง เช่น โครงการ “1 ไร่ ทำจริง มีกิน ไม่จน” แปลงพืชผักปลอดสารเคมีแบบผสมผสาน ปลูกทุกอย่างที่กิน เหลือแล้วนำไปขายได้ ซึ่งแต่ละเดือนจะมีรายได้จากการขายพืชผักให้กับนักท่องเที่ยวที่เข้ามาชม ประมาณ 50,000-60,000 บาท หากรวมรายได้จากทุกส่วนในเดือนตุลาคม 2563 เรือนจำแห่งนี้สามารถทำรายได้ประมาณ 500,000 บาท
ทั้งหมดเป็นเรื่องราวที่เราได้รับฟังจาก “นายอนุวัช สุจินพรัหม” หัวหน้าเรือนจำชั่วคราวเขาระกำ นอกจากนั้นยังได้ฟังแง่มุมที่น่าสนใจว่า นอกจากการฝึกอาชีพเพื่อเป็นวิชาติดตัวก่อนจะออกจากเรือนจำแล้ว แต่ละกิจกรรมการฝึกอาชีพ ก็แฝงไว้ด้วยการพัฒนาในด้านต่างๆ
การเพาะเลี้ยงปลากัด ช่วยให้เขามีจิตใจอ่อนโยน เมตตาปราณี
กิจกรรมการปลูกผัก ช่วยให้เขามีวินัยและความอดทน
การนำวิทยากรจากหน่วยงานต่างๆ มาอบรม ช่วยให้พวกเขาได้พบปะและเรียนรู้การอยู่ร่วมกับผู้คน
เราใช้เวลาเกือบครึ่งวันบ่ายอยู่ในศูนย์เรียนรู้แห่งนี้อย่างเพลิดเพลิน ด้วยความงดงามของสถานที่ ซึ่งเป็นเนินเขาเตี้ยๆ ริมอ่างเก็บน้ำ การจัดแต่งในจุดต่างๆ มาจากฝีมือของผู้ต้องขัง ซึ่งสวยงามไม่ต่างจากแหล่งท่องเที่ยวชั้นนำอื่นๆ เลย ยิ่งในช่วงหน้าหนาว ก็ช่วยเติมบรรยากาศให้สถานที่แห่งนี้ดูดีมากขึ้น
ขอเป็นอีกกำลังใจให้กับผู้ที่เคยก้าวพลาด เมื่อออกไปแล้ว แม้รู้ดีว่า เส้นทางการเริ่มต้นใหม่ ไม่ใช่เรื่องง่ายนัก เพราะในสังคมก็มีคนหลากหลาย มีความคิดที่แตกต่างกันไป แต่เชื่อมั่นว่า วิชาความรู้และบทเรียนที่ได้รับไป จะช่วยให้ก้าวใหม่ของพวกเขาไม่ผิดพลาดเหมือนที่ผ่านมา
เที่ยวตราดไม่ลงเกาะ ยังมีอีกหลายจุดให้เที่ยวชม เช่นที่นี่ อลังการลานตะบูน และของดีจาก 4 ป่า บ้านท่าระแนะ ติดตามได้ที่ลิงค์นี้ https://www.meetthinks.com/%e0%b8%babaan-ta-ra-nae-trat/
ส่วนใครที่อยากชมบรรยากาศในการเที่ยวตราด ทั้งเรือนจำชั่วคราวเขาระกำ หรือบ้านท่าระแนะ ติดตามได้ในรายการ “เที่ยวเป็น travel intrend” นำชมโดยพิธีกร “พราดร ณ นคร” ออกอากาศวันจันทร์ ที่ 23 พฤศจิกายน 2563 เวลา 14.00 น. ทาง PPTV HD ช่อง 36 หรือชมย้อนหลังได้ใน YouTube : เที่ยวเป็น PPTV
