สืบ-จัก-สาน Cross Cultural Crafts 2018
“ชาวบ้านไม่เคยรู้หรอกว่า ของบ้านๆ ที่ทำใช้กันอยู่เป็นประจำ จะไปไกลสู่สากลได้”
รศ.วาสนา สายมา นักสร้างสรรค์จากโครงการ Innovative Craft Award ปี 2555 เจ้าของแบรนด์ Vassana กล่าวในช่วงหนึ่งของการเสวนา ในงานแสดงผลงานการพัฒนาผลิตภัณฑ์ศิลปหัตถกรรมไทยในวัฒนธรรมร่วม (Cross Cultural Crafts 2018) ซึ่งเธอเป็นหนึ่งในผู้ที่ได้รับการคัดเลือกให้เดินทางไปแลกเปลี่ยนมุมมองการทำงานด้านการจักสานที่ไต้หวัน จนเกิดความประทับใจว่า เพียงการจักสานลายเดียว สามารถต่อยอดการใช้งานได้นับร้อย นับเป็นเส้นทางตัวอย่าง ที่เธอจะนำมาประยุกต์ใช้กับงานจักสานที่เธอได้ร่วมกับชาวบ้านต่อไป
ผลงาน “ระย้าประจำปี” ไม้แขวนจากการผสมผสานงานไทยและไต้หวัน โดย รศ.วาสนา สายมา
“สิ่งเหล่านี้คือการทำให้ชุมชนมีรายได้จริงๆ ชาวบ้านเขาคิดว่า จักสานคืองานบ้านๆ จะโกอินเตอร์ยังไง เมื่อมีโอกาสสร้างรายได้ ก็เริ่มเห็นภาพ อย่างที่สอนผู้สูงอายุในชุมชน ทำให้คนที่เคยอยู่เฉยๆ มีรายได้วันละ 250-500 บาทเลยทีเดียว”
หนึ่งในความรู้สึกของผู้เข้าร่วม โครงการพัฒนาผลิตภัณฑ์ศิลปหัตถกรรมไทยในวัฒนธรรมร่วม (Cross Cultural Crafts 2018) โดย SACICT หรือ ศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพระหว่างประเทศ (องค์การมหาชน) ซึ่งล่าสุด SACICT ได้จัดแสดงผลงาน ในโครงการ Cross Cultural Crafts 2018 และเปิดให้เข้าชม ตั้งแต่ 17 – 23 กันยายนนี้ ที่หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร
นางอัมพวัน พิชาลัย
นางอัมพวัน พิชาลัย ผู้อำนวยการศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพระหว่างประเทศ กล่าวว่า SACICT ในฐานะหน่วยงานสำคัญที่ทำหน้าที่ ได้เล็งเห็นความสำคัญของกลุ่มงานหัตถกรรมใกล้สูญหาย (Forgotten Heritage) ซึ่งเป็นงานศิลปหัตถกรรมที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตามท้องถิ่นหรือชุมชนในประเทศไทยและภูมิภาคอาเซียน และได้รับผลกระทบจากกระแสวัฒนธรรมสมัยใหม่ จึงได้ดำเนินโครงการพัฒนาผลิตภัณฑ์ศิลปหัตถกรรมไทยในวัฒนธรรมร่วม (Cross Cultural Crafts 2018) ติดต่อกันมาเป็นปีที่ 4 แล้ว
ซึ่งในปีนี้ SACICT มุ่งเน้นการดำเนินงานเชิงบูรณาการ ร่วมกับเครือข่ายองค์กรที่สนับสนุนและพัฒนางานศิลปหัตถกรรมในภูมิภาคเอเซีย โดยนำการพัฒนางานหัตถกรรมประเภทเครื่องจักสาน มาเป็นแนวคิดการทำงานหลัก หรือ Flagship Project ประจำปี 2561 ร่วมกับหน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชนจาก 2 ประเทศในภูมิภาค ได้แก่ National Taiwan Craft Research and Development Institute (NTCRI) หน่วยงานพัฒนางานวิจัยและการออกแบบงานหัตถกรรมจากสาธารณรัฐไต้หวัน และ Hacienda Crafts องค์กรที่สนับสนุนและพัฒนางานหัตถกรรมท้องถิ่นจากสาธารณรัฐฟิลิปปินส์
การร่วมมือผ่านโครงการในครั้งนี้ก่อให้เกิดการสืบสานภูมิปัญญาและพัฒนางานหัตถกรรมจักสานให้เกิดมีมูลค่าเพิ่มจนสามารถพัฒนาสู่ตลาดสากลได้
SACICT ได้แบ่งผู้เข้าร่วมโครงการออกเป็น 2 กลุ่ม ในแต่ละกลุ่มจะประกอบด้วยครูช่างศิลปหัตถกรรมและทายาทช่างศิลปหัตถกรรม ที่ผ่านการคัดสรรจากคณะกรรมการว่ามีคุณวุฒิและคุณสมบัติที่เหมาะสมทั้งสิ้นกลุ่มละ 5 ราย เดินทางไปพบปะและศึกษาวิธีการผลิตชิ้นงานจักสาน เช่น เทคนิคการสาน การย้อมสี การขึ้นรูปและการประกอบรูปทรงที่แตกต่างกับงานหัตถกรรมจักสาน ตลอดจนได้ลงมือผลิตชิ้นงานตามแนวทางของศิลปินท้องถิ่นที่ได้รับการยอมรับทั้งในระดับประเทศและระดับนานาชาติ
หลังจากนั้นผู้เข้าร่วมโครงการได้นำองค์ความรู้ที่ได้กลับมาพัฒนาต่อยอดผลิตภัณฑ์จักสานของตนเองสู่เชิงพาณิชย์ จนเกิดเป็นผลิตภัณฑ์ศิลปหัตถกรรมในวัฒนธรรมร่วม ประจำปี 2561 กว่า 20 ชิ้นงาน จาก 10 ครูช่างศิลปหัตถกรรมและทายาทช่างศิลปหัตถกรรม ได้แก่
ครูเรืองยศ หนานพิวงศ์ ครูช่างศิลปหัตถกรรม ปี 2554 งานจักสานเส้นกก จังหวัดอุดรธานี
ครูมณฑา กังวานก้อง
ครูมณฑา กังวานก้อง ครูช่างศิลปหัตถกรรม ปี 2554 งานจักสานย่านลิเภา จังหวัดนครศรีธรรมราช
ครูเสริญสิริ หนูเพชร ครูช่างศิลปหัตถกรรมปี 2554 งานสานใยตาล จังหวัดสงขลา
ครูพะเยาว์ ศรีอำพร ครูช่างศิลปหัตถกรรม ปี 2557 งานจักสานไม้ไผ่ จังหวัดนครสวรรค์
คุณมนัสพงษ์ เซ่งฮวด ทายาทช่างศิลปหัตถกรรม ปี 2557 งานสานกระจูด จังหวัดพัทลุง
คุณคมกฤช บริบูรณ์ ทายาทช่างศิลปหัตถกรรม 2558 งานจักสานไม้ไผ่ จังหวัดชลบุรี
คุณศิริวรรณ สุขี ทายาทช่างศิลปหัตถกรรม ปี 2556 งานสานเถาวัลย์ จังหวัดราชบุรี
คุณณัฐระวี เดื่อมขันธ์มณี ทายาทช่างศิลปหัตถกรรม ปี 2560 งานจักสานป่านศรนารายณ์ จังหวัดเพชรบุรี
คุณนภารัตน์ ทองเสภี ทายาทช่างศิลปหัตถกรรม ปี 2557 งานจักสานย่านลิเภา จังหวัด นครศรีธรรมราช
รศ.วาสนา สายมา นักสร้างสรรค์จากโครงการ Innovative Craft Award ปี 2555 เจ้าของแบรนด์ Vassana
นิทรรศการโครงการพัฒนาผลิตภัณฑ์ศิลปหัตถกรรมในวัฒนธรรมร่วม (Cross Cultural Crafts 2018 ) เปิดให้เข้าชมตั้งแต่วันที่ 17-23 กันยายน 2561 ณ บริเวณชั้น 1 หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม Call Center 1289 หรือ www.facebook.com/sacict
