เห็นทรงผมนักบอลยุคนี้ ทำให้นึกถึงบทเพลงแห่ง Rastafari

คอลัมน์: เซาะร่องเสียง

โดย นกป่า อุษาคเณย์

บทเพลงแห่ง Rastafari คือเลือดเนื้อ ชีวิต และจิตวิญญาณของชาว Rasta ที่มีความเชื่อ ว่าการร้องเพลง และการเต้นรำ จะช่วยบรรเทาความเศร้าในจิตใจ และรักษาอาการเจ็บไข้ได้ป่วย

โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เป็นการแสดงการนับถือ องค์ศาสดา Haile Selassie อดีตจักรพรรดิเอธิโอเปีย โดย Rastafari ได้ถือกำเนิดขึ้นเมื่อปี ค.ศ. 1930 ตามความเชื่อที่ว่าจักรพรรดิ Haile Selassie คือผู้ไถ่บาปให้คนผิวสี

องค์ศาสดามาช่วยให้พวกเขาพ้นทุกข์ เหมือนพระเจ้าที่จุติมาเกิดในร่างของมนุษย์ ทำให้คนผิวสีมีที่ยืนในสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สัญลักษณ์ 3 สี คือเขียว เหลือง แดง ตามสีธงชาติเอธิโอเปีย

สีเขียว คือต้นไม้

สีเหลือง คือดิน

สีแดง คือดวงอาทิตย์

ปรัชญา Rastafari ได้แพร่หลายไปทั่วโลก ผ่านบทเพลงเร็กเก้ของ Bob Marley

Bob Marley มีอิทธิพลต่อนักดนตรีเร็กเก้ทั่วโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในช่วงทศวรรษที่ 1970-1980 ที่มีธง 3 สี กัญชา และผมทรง Dreadlock เป็นสัญลักษณ์ ซึ่งเชื่อกันว่า ได้รับอิทธิพลมาจากสิงโต ศักดิ์และศรีแห่งความเป็น Rasta

Dreadlock คือเอกลักษณ์ของ Rastafari ลักษณะสำคัญคือการมวนเส้นผมให้ขดตัวกันเป็นหลอด ผ่านการถักหรือพันให้ทั่วศีรษะ

สื่อถึงความแข็งแกร่ง และความมุ่งมั่นของชาว Rasta ว่าพวกเขามีความแตกต่างเป็นของตัวเอง และจะไม่ยอมอยู่ใต้บรรทัดฐานของกระแสหลัก

ความยาวของเส้นผม Dreadlock เป็นสิ่งที่ชี้วัดความเจนจัด ปราดเปรื่อง บ่งบอกถึงระยะเวลา หรือความยาวนาน ที่ Rastaman คนนั้นๆ ได้หันมานับถือลัทธิ

มีผู้กล่าวว่า ช่วงสุดท้ายของชีวิตของ Bob Marley ที่ป่วยเป็นมะเร็งในสมอง ซึ่งก่อนกระบวนการรักษานั้น ต้องตัดผมออก ทำให้ Bob Marley ปฏิเสธรับการรักษา

เขายอมตายเพื่อที่จะคงศักดิ์และศรีของความเป็น Rasta เอาไว้

ดนตรีเร็กเก้ เป็นแนวเพลงสนุกสนาน ให้ความสุขกับคนฟัง ที่ร้องเล่นเต้นตามจังหวะได้อย่างสนุกสนาน

วัฒนธรรมอาหารการกินของ Rastafari คือ Ital หรือ “อาหารมังสวิรัติ” ตามแนวคิด Livity Rastafari เพื่อหลีกเลี่ยงอาหารที่ประกอบจากสิ่งมีชีวิต

การทาน Ital ก็เพื่อให้ใกล้ชิดธรรมชาติมากที่สุด และได้รับพลังงานที่ดี มีส่วนช่วยในเรื่องของสุขภาพ รวมไปถึงเรื่องเครื่องปรุง ก็จะเลือกที่มาจากธรรมชาติเช่นกัน

นั่นคือเกลือโคเชอร์ ที่สามารถเข้าได้ดีกับทุกเมนู

ส่วน “กัญชา” มาจากคำว่า Ganja ในภาษาสันสกฤตโบราณ Rastafari มองว่า การสูบกัญชานั้นเป็นพิธีกรรม โดยมีการให้อาณัติสัญญาณกันด้วยเลข 420 เพื่อรำลึกถึงเวลาสี่โมงยี่สิบนาทีที่ Bob Marley เสียชีวิต

Bob Marley คือผู้แนะนำให้โลกได้รู้จักดนตรีเร็กเก้

เขาถือกำเนิดที่จาไมกา แน่นอนว่า ลัทธิที่เขานับถือก็คือศาสนา Rastafarian ดังนั้น การที่ชาวโลกได้รับรู้ การมีอยู่ของดนตรีเร็กเก้ ก็จากเลือดเนื้อ ชีวิต และจิตวิญญาณของ Bob Marley

โดยเมื่อเร็วๆ นี้ มีภาพยนตร์เรื่องหนึ่งซึ่งสร้างจากชีวประวัติ ที่ฉายภาพชีวิตช่วงหนึ่งของ Bob Marley หนังเรื่องนั้นมีชื่อว่า One Love

One Love บทเพลงเอกของ Bob Marley ซึ่งเป็นที่มาของฉากสำคัญในหนัง

นั่นคือเทศกาลดนตรี One Love’ Peace Music การหาทางบรรเทาสถานการณ์ทางการเมืองอันเลวร้ายของจาไมกา

ปาฏิหาริย์เกิดขึ้นบนเวที ระหว่างที่เพลง Jammin’ กำลังบรรเลง เมื่อ Bob Marley เชิญผู้นำพรรคการเมืองคู่ขัดแย้ง คือ Michel Manley และ Mr. Edward Seaga ขึ้นเวที

แม้ไม่เต็มใจนัก แต่ทั้งคู่ก็ยืนอยู่กับ Bob Marley จนได้ จากนั้น Bob Marley จับมือของทั้งสองคนแล้วชูขึ้นเหนือศรีษะ

จุดเด่นของภาพยนตร์เรื่อง One Love คือการซื้อลิขสิทธิ์เพลงระดับตำนานของ Bob Marley ใส่มาอย่างพอเหมาะพอดีกับเนื้อหาในหนัง

โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ผลงานของ Bob Marley ในช่วงที่ร่วมหัวจมท้ายกับเพื่อนชาวคณะ The Wailers ซึ่งถือได้ว่า ผลงานระดับโลกของพวกเขาในห้วงเวลานั้น คือภาพแสดงแทนเลือดเนื้อ ชีวิต และจิตวิญญาณ Rasta ทั้งมวล

Bob Marley มีชื่อจริงว่า Robert Nesta Marley เกิดเมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ ปี ค.ศ. 1945 ที่เซนต์ แอน ประเทศจาไมก้า ซึ่งเป็นชุมชนที่ตั้งอยู่ระหว่างหลักไมล์ที่ 8-9 ระหว่างทางมุ่งสู่เขตอัลวา

บริเวณนี้ถือว่าเป็นแหล่งกำเนิดวัฒนธรรม Rasta ที่ยิ่งใหญ่

Bob Marley ในวัยเด็กเติบโตมาในครอบครัวนักดนตรี โดยคุณแม่เล่นไวโอลินและแอคคอเดียน กับคุณลุงผู้นิยมชมชอบกีตาร์

แม้จะขาดความอบอุ่นจากผู้เป็นพ่อ แต่เขาได้ทุ่มเทให้กับการร้องเพลง และร่วมร้องเพลงในโรงภาพยนตร์

ทุกเย็นหลังจากเลิกเรียน Bob Marley มักใช้เวลาจนถึงหัวค่ำ เพื่อพัฒนาทักษะการเล่นดนตรี และการร้องเพลงร่วมกับเพื่อนๆ

โดยในปี ค.ศ. 1962 Bob Marley และเพื่อนๆได้ก่อตั้งวง The Wailers เพื่อหาเลี้ยงชีพพร้อมกับฝึกฝนไปในตัวด้วยจนมีแผ่นเสียงเป็นของตัวเอง ซึ่งต่อมากลายเป็นวงเร็กเก้ที่มีชื่อเสียงระดับโลก

ความคิด ชีวิต และผลงานของ Bob Marley ศิลปินเร็กเก้หมายเลข 1 ของโลก หลอมรวม ผสมผสาน และกลายเป็นตัวตนของเขา

ตัวตนแห่งอิสรภาพ ความรักในสันติภาพ และเจตจำนงที่ต้องการให้ความเป็นอยู่ของผู้คนดีขึ้น

ซึ่งในบางครั้ง บางอารมณ์ เพียงทำผมทรง Dreadlock ก็หาใช่จิตวิญญาณแท้ของ Bob Marley ไม่

หากแต่ ทรงผมธรรมดา แต่เปี่ยมไปด้วยจิตวิญญาณ Bob Marley เป็นสิ่งที่น่านับถือกว่าครับ