ออเจ้า ช่วยนำข้าไปตามรอยบุพเพสันนิวาสกันเถิด

หลังการจัดงานอุ่นไอรักแล้ว ทุกคนคงได้เห็นว่า กระแสของชุดไทยมาแรงยิ่งนัก แม้จะถูกนำมาใช้ในงานพิธีหรือกิจกรรมต่างๆ ตามปกติอยู่แล้ว แต่หลังจากงานนี้กลิ่นของกระแสไทยฟีเวอร์ก็เริ่มมา

ในช่วงเวลาใกล้เคียงกัน ที่จังหวัดลพบุรีก็มีการจัดงาน งานแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ซึ่งแม้ว่าจะจัดขึ้นเพียงไม่กี่วัน แต่ประชาชนในพื้นที่พร้อมใจกันแต่งชุดไทยเข้ามาร่วมงานกันแทบทุกคน

มาถึงกระแสล่าสุด ที่อาจจะเรียกว่ามาแรงแซงทุกกระแส อย่างละครบุพเพสันนิวาส ซึ่งทำให้คนไทยหันมาสนใจประวัติศาสตร์ และหันมาแต่งกายชุดไทยเพิ่มขึ้น

เฉพาะกระแสงานอุ่นไอรักกับออเจ้า ทำให้ร้านเช่าชุดไทยในจังหวัดพระนครศรีอยุธยามียอดเติบโตถึง 3-4 เท่า เพราะเป็นหนึ่งในสถานที่ถ่ายทำหลักๆ ของละครเรื่องนี้

แทบทุกอย่างที่ปรากฏในละครบุพเพสันนิวาส ล้วนมีจริงในประวัติศาสตร์ ไม่ว่าจะเป็นวัฒนธรรม วิถีความเป็นอยู่ การแต่งกาย ความเชื่อ รวมทั้งตัวละครแทบทุกตัว ยกเว้นแม่หญิงการะเกดเท่านั้นที่เป็นตัวละครในจินตนาการของผู้เขียน “รอมแพง”

และในปัจจุบัน เมื่อละครเรื่องไหนออนแอร์ แล้วสร้างกระแสให้กับคนในสังคม สิ่งที่จะตามมาอีกอย่าง นอกจากคำพูดคำจา ชื่อ หรือนิสัยของตัวละครแล้ว ยังมีอานิสงค์ทางด้านท่องเที่ยว ในรูปแบบตามรอยสถานที่ถ่ายทำในละคร ซึ่งเป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในตอนนี้

โลเคชั่นในการถ่ายทำละครบุพเพสันนิวาสมีอยู่หลายแห่ง แต่ที่กลายเป็นเส้นทางยอดนิยม คือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เมืองมรดกโลกที่มีความงดงามทางประวัติศาสตร์ จะมีที่ไหนบ้างไปดูกัน เผื่อจะไปตามรอยกับเขาบ้าง แต่ขอเตือนว่า ด้วยความฮอตของละคร ท่านที่ไปเที่ยวตามรอยในช่วงวันหยุด ก็อาจจะพบกับผู้คนมหาศาล ดังนั้น ใครที่สามารถไปเที่ยวในธรรมดาได้ ก็จะเป็นการดี

 

วัดไชยวัฒนาราม

(เป็นฉากหลักๆ ของเรื่อง ซึ่งมีการทำ CG เนรมิตให้วัดกลับมาสมบูรณ์และงดงามเหมือนกับครั้งอดีต)

วัดไชยวัฒนาราม จ.พระนครศรีอยุธยา ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยาฝั่งตะวันตกนอกเกาะเมือง เป็นวัดที่พระเจ้าปราสาททอง กษัตริย์กรุงศรีอยุธยาองค์ที่ 24 (พ.ศ. 2173-2198) โปรดให้สร้างขึ้นเมื่อพ.ศ.2173  ได้ชื่อว่าเป็นโบราณสถานที่มีความงดงามมากแห่งหนึ่ง ความสำคัญอีกประการหนึ่งคือ วัดนี้เป็นที่ฝังพระศพของเจ้าฟ้าธรรมธิเบศร์(เจ้าฟ้ากุ้ง) กวีเอกสมัยอยุธยาตอนปลายกับเจ้าฟ้าสังวาลย์ซึ่งต้องพระราชอาญาโบยจนสิ้นพระชนม์ในรัชสมัยของพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ

 

สิ่งที่น่าชมภายในวัดได้แก่ พระปรางค์ศรีรัตนมหาธาตุ เป็นปรางค์ประธานของวัดตั้งอยู่บนฐานสี่เหลี่ยมจัตุรัสและที่มุมฐานมีปรางค์ทิศประจำอยู่ทั้งสี่มุม  การที่สมเด็จพระเจ้าปราสาททองซึ่งเป็นกษัตริย์สมัยอยุธยาตอนปลายทรงสร้างปรางค์ขนาดใหญ่เป็นประธานของวัด  เท่ากับเป็นการรื้อฟื้นศิลปะสมัยอยุธยาตอนต้นที่นิยมสร้างปรางค์เป็นประธานของวัด เช่น การสร้างปรางค์ที่วัดมหาธาตุและวัดราชบูรณะ เนื่องจากพระองค์ทรงได้เขมรมาอยู่ใต้อำนาจจึงมีการนำรูปแบบสถาปัตยกรรมเขมรเข้ามาใช้ในการก่อสร้างปรางค์อีกครั้งหนึ่ง

 

วัดเชิงท่า

(เป็นวัดที่อยู่ในฉากที่แม่หญิงการะเกดไปทำบุญกรวดน้ำ)

ที่อยุธยามีวัดเชิงท่าอยู่ 2 แห่งคือที่อำเภอบางปะอินและอำเภอเมือง ซึ่งวัดเชิงท่าที่จะกล่าวถึงนี้เป็นวัดในอำเภอเมือง อยู่บริเวณท่าข้ามเรือฝั่งเกาะเมืองมายังฝั่งวัดเชิงท่า จึงเป็นที่มาของชื่อวัดเชิงท่าหรือวัดตีนท่า

วัดแห่งนี้มีตำนานการก่อสร้างหลายสำนวน ทั้งในประวัติศาสตร์และวรรณคดี เช่น ตำนานว่ามีเศรษฐีสร้างเรือนหอให้บุตรสาวซึ่งหนีตามชายคนรักไปแล้วไม่ย้อนกลับ จึงถวายเรือนหอแก่วัดที่สร้างขึ้น ชื่อว่า วัดคอยท่า ปรากฎในนิราศทวารวดีของหลวงจักรปราณี แต่หลักฐานทางประวัติศาสตร์บันทึกไว้ว่า เมื่อพระยาโกษาปานราชทูตไทยสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช กลับมาจากฝรั่งเศสแล้ว ได้มาปฏิสังขรณ์วัดนี้และเปลี่ยนชื่อเป็นวัดโกษาวาส รวมทั้งเป็นสถานศึกษาของนายสิน หรือสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เมื่อครั้งยังทรงพระเยาว์ได้ทรงศึกษาภาษาไทย ขอม และพระไตรปิฎกที่วัดนี้

บริเวณวัดยังมีโบราณสถานสำคัญประจำวัด  ได้แก่ ปรางค์ห้ายอดสมัยอยุธยา ซึ่งมีลักษณะพิเศษหาที่อื่นไม่ได้ โดยก่อฐานพระปรางค์เป็นทรงแท่งสี่เหลี่ยมจตุรัสและสร้างวิหารยื่นออกไปเป็นรูปกากบาทหรือไม้กางเขนโดยเฉพาะทางทิศใต้ซึ่งเป็นหน้าวัดแต่เดิม สร้างเป็นวิหารขนาดใหญ่เป็นมหาปราสาทยอดปรางค์ที่พบที่วัดเชิงท่านี้แห่งเดียว

วัดพุทไธสวรรย์

(เป็นสถานที่ฝึกดาบฝึกอาคมของลูกศิษย์อาจารย์ชีปะขาว ซึ่งจะปรากฏในหลายๆ ตอนของละคร รวมทั้งตอนที่แม่หญิงการะเกดเดินผ่านเข้าประตูไปได้โดยปาฏิหาริย์)

ในสมัยกรุงศรีอยุธยา วัดพุทไธศวรรย์เป็นพระอารามหลวงที่ใหญ่โต มีชื่อเสียง และสำคัญที่สุดในรัชสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 หรือ พระเจ้าอู่ทอง ปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์กรุงศรีอยุธยา ปรากฏตามตำนานว่า พระองค์ทรงสร้างขึ้นในบริเวณที่ซึ่งเป็นที่ตั้งพลับพลาที่ประทับเมื่อทรงอพยพมาตั้งอยู่ก่อนสถาปนากรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี ที่ตรงนี้มีชื่อปรากฏในพระราชพงศาวดารว่า “ตำบลเวียงเล็ก” หรือในบางครั้งเพี้ยนไปเป็น “เวียงเหล็ก” เมื่อปี พ.ศ. 1896 ในบริเวณตำหนักเวียงเหล็ก ซึ่งเป็นที่ประทับแห่งแรกของพระองค์เมื่อครั้งอพยพผู้คนมาสร้างกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี ในปี พ.ศ. 1893 ต่อมาได้เกิดโรคระบาด พระองค์จึงทรงย้ายผู้คนมาสร้างพระราชวังใหม่ขึ้นใกล้หนองโสน (บึงพระราม) ในบริเวณซึ่งเป็นที่ตั้งของวัดพระศรีสรรเพชญ์ ในปัจจุบัน ส่วนเวียงเหล็กนั้นได้สถาปนาเป็นวัดพุทไธศวรรย์ อันเป็นอนุสรณ์สถานแห่งแรกของการสร้างราชธานี

ครั้นเมื่อสถาปนากรุงศรีอยุธยาแล้ว ถึง พ.ศ. 1896 จึงโปรดให้สร้างวัดนี้ขึ้นเป็นพระราชอนุสรณ์ ณ ตำบลซึ่งพระองค์เสด็จมาตั้งมั่นอยู่แต่เดิม และพระมหากษัตริย์องค์ต่อๆ มาได้ยึดธรรมเนียมดังกล่าว โปรดให้สร้างถาวรวัตถุ เพิ่มเติมขึ้นอีกหลายอย่าง อนึ่ง เมื่อเสียกรุงฯ ในปี พ.ศ. 2310 วัดพุทไธศวรรย์ก็เป็นอีกวัดหนึ่งที่ไม่ได้ถูกพม่าทำลายเหมือนวัดอื่นๆ จึงยังคงสภาพที่ค่อนข้างสมบูรณ์

ยกตัวอย่างกันพอหอมปากหอมคอ ยังมีสถานที่ถ่ายทำอีกหลายจุดที่น่าสนใจไปเที่ยวกัน อย่างที่จังหวัดลพบุรี บริเวณพระปรางค์สามยอด พระนารายณ์ราชนิเวศน์ (วังนารายณ์) และ  บ้านหลวงรับราชทูต หรือบ้านหลวงวิชาเยนทร์  เมืองโบราณ จังหวัดสมุทรปราการ หอวัฒนธรรมพื้นบ้านไทยวน จังหวัดสระบุรี เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม สถานที่ส่วนใหญ่ เป็นโบราณสถานที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ ควรค่าแก่การรักษาไว้ ดังนั้นนักท่องเที่ยวต้องระมัดระวังทั้งการแต่งกาย อากับกิริยาที่เหมาะกับการสถานที่  การเข้าชมที่ต้องระมัดระวังไม่ก่อให้เกิดความเดือดร้อนเสียหาย จะได้ตามรอยละครบุพเพสันนิวาสกันอย่างมีความสุข

 

น่ารู้ น่าคิด จากละคร

• -รอมแพง ผู้แต่งนิยายเรื่องนี้ มีชื่อจริงว่า จันทรวีร สมปรีดา หรือคุณอุย  จบการศึกษาภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร
• ผลงานของเธอมีอีกหลายเรื่อง เช่น ดาวเกี้ยวเดือน เรือนพะยอม ปักษานาคา
• ชื่อรอมแพง มาจากชื่อของนางเอกในนิยายเรื่องเวียงกุมกาม โดยทมยันตี มีความหมายว่า หญิงอันเป็นที่รัก
• คำว่า “ออเจ้า”  มีบันทึกอยู่ในจดหมายเหตุ “ลาลูแบร์”บาทหลวงชาวฝรั่งเศส ที่เข้ามาในสมัยแผ่นดินพระนารายณ์ และเป็นคำที่ใช้เรียกผู้มีศักดิ์ต่ำกว่า
• ปัจจุบันรอมแพงกำลังเขียนนิยายบุพเพสันนิวาส ภาค 2 ซึ่งต้องใช้เวลาราว 5 ปี
• ส่วนละครที่กำลังฟีเวอร์ก็เตรียมสร้างภาค 2 ในชื่ออื่นไว้เช่นกัน โดยมีพล็อตที่ขยายเหตุการณ์จากตอนจบของเรื่อง

 

ขอขอบคุณภาพ วัดไชยวัฒนาราม วัดเชิงท่า และ วัดพุทไธศวรรย์ จาก ททท.สำนักงานพระนครศรีอยุธยา
ข้อมูลรายละเอียดวัด จาก ททท. https://thai.tourismthailand.org